Ze vocht met inbrekers, zat achter overvallers en vuurwapengevaarlijke verdachten aan en werd bedreigd met een bijl. Alleen maar liefde en respect voor de stoere Ellie Lust (51).
Ellie, kan jij de dag nog herinneren waarop je voor de eerste keer op patrouille ging?
‘Dat weet ik nog precies. Bij de receptie van De Telegraaf aan de Basisweg was er een man binnengekomen met een steekwond. Vervolgens moesten we naar iemand met hartproblemen op de Burgemeester de Vlugtlaan. Dat was dus best een indrukwekkende eerste werkdag.’
Wat waren je dromen toen je aan de slag ging?
‘Waar elke diender voor gaat: ik wilde iets betekenen voor mensen, de stad veiliger maken en boeven vangen. Politiewerk doe je – net als voor de klas staan of zorg verlenen – niet voor het geld, maar vanuit je hart. Met name de spanning en de onverwachtheid van het vak spraken me aan. Natuurlijk komen er ook veel routinematige klussen tussendoor, maar zeker in het geval van straatwerk weet je nooit wat je te wachten staat. Toch bereikte ik op een gegeven moment ook de grens van wat ik nog langer wilde zien. Na de zoveelste dodelijke aanrijding op de Koninginneweg was het echt klaar.’
Wat is er veranderd in de loop van de jaren?
‘Voor wie WordPerfect 5.1 nog kent: zelfs dát was er nog niet. Ik begon op een typemachine, waar ik op een blanco A4’tje het onderwerp, zaaknummer, de arrestanten en de locatie invoerde. Als ik teveel typefouten maakte, zei de groepsbrigadier: ‘doe die maar even opnieuw, mevrouw Lust!’ Hoe ouderwets dit misschien ook klinkt: ik heb ontzettend genoten van die intense tijd van saamhorigheid.’
Als woordvoerder werd je steeds bekender en populairder. Was dat een voor- of nadeel?
‘Van de buitenwereld heb ik veel applaus ontvangen. Ik voel me door veel mensen omarmd, ook intern.Toch blijft het ingewikkeld als je je kop boven het maaiveld uitsteekt. Azijnpissers heb je altijd, dus ik prijs me vooral gelukkig met wat ik allemaal voor de politie mag doen.’
Je zet je al jaren in voor de LGBT-community. Steeds vaker hoor je dat Amsterdam al lang niet meer de Gay Capital van de wereld is. Wat vind jij daarvan?
‘En welke stad is dan wél de Gay Capital van de wereld? Ik begrijp heel goed dat een aantal mensen steevast blijft roepen dat het steeds onveiliger wordt, maar dat onderschrijf ik niet. Ik geef toe dat elk incident er een teveel is, maar als politie moeten we altijd heel voorzichtig zijn met conclusies trekken. Als wij te snel een richting uitgaan in een onderzoek, is er sprake van een kokervisie. Het slachtoffer is daarin wel een heel belangrijke maatstaf, want die was er immers bij. Maar te vaak wordt het feit uiteindelijk toch niet bewezen geacht, terwijl de verdachten in de media al lang en breed zijn weggezet als homohaters. Ik vind dat we in de basis objectief moeten blijven. Maar als het uiteindelijk wél bewezen wordt geacht dat er sprake is van mishandeling vanwege iemands geaardheid, vind ik uiteraard dat de dader zwaarder gestraft moet worden. En dat is ook al bepaald, want dan eist het Openbaar Ministerie een hogere straf.’
In het tv-programma Ellie op Patrouille verruil je de straten van Amsterdam voor die van onder meer San Francisco, Dubai, Kenia en Colombia. Wat was de slotsom toen je terugkeerde naar de Elandsgracht?
‘Wat hébben we het hier goed! Als blanke vrouw was ik in het primitieve Kenia een bezienswaardigheid. En Dubai is een emiraat waarin heel veel dingen nog gescheiden zijn. San Francisco heeft een gigantisch daklozenprobleem. En Colombia, dat met al die guerrillabewegingen nog altijd op zoek is naar een 2.0-versie van zichzelf om het label van drugsland achter zich te laten.’
Is er wel eens een moment geweest in je carrière waarop je dacht: ‘nu ga ik eraan?’
‘Ik heb heel wat spannende situaties meegemaakt, maar ik heb nooit gedacht dat ik eraan ging. Er was altijd een soort van contrôlegevoel en het is mij gelukkig bespaard gebleven dat ik de dood in de ogen keek. Ik heb gevochten met inbrekers, zat achter overvallers en vuurwapengevaarlijke verdachten aan en ik ben ooit bedreigd met een bijl, maar ik heb nooit het gevoel gehad dat het klaar met me was.’
Mark Rutte zei het toe te juichen dat Amsterdam een vrouwelijke burgemeester krijgt. Zitten ze soms te slapen in Den Haag of heb je geen ambities?
‘Ik beschouw dit als een groot compliment, maar ik moet er niet aan denken. Allereerst: wát een verantwoordelijkheid! Ten tweede moet je wel van héél goede huize komen om de status van Eberhard van der Laan te evenaren. Mijn toekomst ligt in alle opzichten open, maar het burgemeestersambt is een no-go.’
Van der Laan schreef vorig jaar dat hij hoopte dat Amsterdam een lieve stad zal blijven. Hoe krijgen we dat met z’n allen voor elkaar?
‘Wat mij betreft door wat verdraagzamer te zijn en minder snel te oordelen over een ander. Wees blij dat je in een unieke stad woont met zoveel verschillende nationaliteiten, dus waarom moet je iets vinden van iemand met een andere huidskleur, of iemand die een hoofddoek draagt of de persoon die ervoor gekozen heeft om als transvrouw door het leven te gaan? Laat de ander zijn wie hij of zij is. Pas dan kunnen we een lieve stad zijn. Dat is mijn oproep en volgens mij is dat ook precies wat Eberhard bedoelde.’
Ellie over Amsterdam
‘Amsterdam is de stad waar ik het allermeest van houd. Ik ben er geboren, werk er al ruim dertig jaar en het is nog steeds een prachtig dorp met heel veel verschillende mensen in al die mooie wijken en stadsdelen.’
Check het tv-programma Ellie op Patrouille, elke dinsdag om 21.25 uur op NPO 1. Kijk hier alvast een voorproefje:
Interview Martijn van Stuyvenberg Foto’s NO CANDY, AVROTROS