De juridische kant van de zaak Lil’ Kleine vs. Jaimie Vaes

Deze maand analyseert en bekijkt topadvocaat Conchita van Rooij met een juridische bril naar de spraakmakende rechtszaak tussen rapper Lil’ Kleine (Jorik Scholten) en zijn ex, realityster Jaimie Vaes.

In haar beroep als familierecht advocate krijgt Conchita van Rooij veel te maken met mensen die in situaties zitten die níet gaan zoals zij willen. Ook onenigheid tussen ouders over hoe zij de omgangsregeling met hun kind willen realiseren, passeren de revue. Nederland is getuige van een gelijksoortige casus van de bekende rapper Lil’ Kleine.

Lil’ Kleine heeft zijn zoontje ongeveer een jaar niet gezien. Voor de meeste ouders is dat ronduit dramatisch. Hoe kan het dat de omgang van een ouder wordt ontzegd?

‘Uitgangspunt is dat zowel ouder als kind recht hebben op omgang met elkaar. Helaas ligt de werkelijkheid soms wat genuanceerder. Hoewel de gezaghebbende ouder er in beginsel voor moet waken dat een kind omgang kan hebben met de niet- gezaghebbende ouder, gebeurt dit niet altijd. Ook al gaat de wet hiervan uit: mocht het níet tot een gerechtelijke procedure komen, dan heeft de ouder met gezag toch vaak de touwtjes in handen. Maar, als het wél tot een gerechtelijke procedure komt, zal de rechter de wettelijke ontzeggingsgronden voor omgang uitgebreid toetsen. Pas als hiervan sprake is, kan omgang ‘officieel’ worden ontzegd. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin de omgang tot ernstige nadelen in de ontwikkeling van het kind leidt, het kind zelf ernstige bezwaren heeft tegen de omgang, of de ouder bijvoorbeeld gewelddadig is jegens het kind.’

Je zegt dat de ouder met gezag vaak de touwtjes in handen heeft. Wat bedoel je daarmee?

‘In één adem spreekt men soms wel van gezag en omgang, maar dit zijn twee verschillende dingen. Tot 1 januari 2023 was het zo dat ongehuwden niet direct bij de erkenning van het kind ook het gezag kregen. Hier was een extra handeling voor nodig. Veel ouders dachten hier niet aan, waardoor bijvoorbeeld alleen de moeder uit wie het kind geboren werd het gezag kreeg. Gezag houdt in dat je als ouder belangrijke beslissingen kunt nemen ten aanzien van je kind. Denk aan schoolkeuze, medische behandelingen en verhuizingen. Alleen Jaimie Vaes heeft het gezag en alleen zíj kan aldus deze belangrijke beslissingen nemen ten aanzien van zoontje Lío. Belangrijk om te weten voor aanstaande ouders: vanaf dit jaar ligt het anders en is aan erkenning direct het gezamenlijk gezag gekoppeld. De tijd zal het leren of dit voor juist meer of minder problemen gaat leiden bij het beëindigen van ruzies in relaties.’

Lil’ Kleine mag zijn zoontje eerst via videobellen weer zien, en daarna pas – als alles goed gaat – in het echt. Komt dit vaker voor?

‘Jazeker. Bij de omgang wordt in ieder geval altijd gekeken naar het belang van het kind. Vooral jonge kindjes die een ouder een lange tijd niet hebben gezien moeten kunnen wennen aan deze ouder; stapje voor stapje. Het gebeurt dan vaak dat er een opbouwende omgangsregeling wordt vastgesteld, net als dat er soms in het begin begeleide omgang plaatsvindt.

Hoe ga jij als advocate om met dit soort kwesties?

‘Zodra er gesteggel is over de omgang zorg ik ervoor dat ik alle belangen in kaart breng en een zo compleet mogelijk beeld van de situatie heb. Natuurlijk zou iedere ouder in beginsel omgang en contact moeten kunnen hebben met diens kind, maar eerst en vooral vind ik dat het belang van het kind voorop staat. Daarbij komt ook nog dat je je als advocaat ervan bewust moet zijn dat ouders door hun hevige ruzies en strijdlust de belangen van het kind soms niet meer glashelder voor ogen hebben. Het gebeurt dan ook wel eens dat er voor het kind een aparte persoon wordt aangewezen die de belangen van het kind bewaakt. Dit noem je een bijzondere curator.’

Interview Martijn van Stuyvenberg Foto Namam b.v., CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons