Govert de Roos: ‘Het zit niet in mij om de platgetreden paden te bewandelen’

Deze maand ontmoeten we Amsterdammer, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en topfotograaf Govert de Roos (67) op de prachtige locatie Bagels & Beans IJdock (IJdok 49).

Welke bagel past bij jou?

‘Een vegetarische. Lang geleden deed ik een fotoshoot voor een vleesbedrijf. Ik moest het traject van een koe van het weiland tot aan de supermarkt vastleggen. Mán, wat was ik geschrokken! Sindsdien heb ik nooit meer vlees gegeten.’

Het meest bekende verhaal bij jouw beroemde foto van John Lennon en Yoko Ono in het Hilton Hotel is dat je met een vervalst pasje was binnengekomen. Heb je vaker van dat soort streken uitgehaald?

‘Ik geef onmiddellijk toe dat het niet in mij zit om de platgetreden paden te bewandelen. Ooit mocht ik – samen met 15 andere fotografen en ook weer in het Hilton – Rod Stewart fotograferen in zijn suite. Ik was een beetje teleurgesteld dat we allemaal dezelfde foto moesten maken. Ik heb me toen verstopt op het toilet en gewacht totdat iedereen weg was. Daarna had ik Rod nog heel even voor mezelf en kon ik hem op het balkon fotograferen. Hij had me meteen door. ‘You’re a smart guy’, riep hij lachend. En dat terwijl ik een heel verlegen jongen was. Maar zodra het om fotografie ging, zette ik een knop om en voelde ik me veel sterker.’

In 1975 opende je je studio in de Jordaan. Was dat de enige optie voor een echte Amsterdammer?

‘Het was in eerste instantie vooral goedkoop. Ik betaalde 350 gulden huur per maand. Totdat de eigenaar van het pand afwilde en me dwong om een keuze te maken: óf ik moest eruit, óf ik moest het van hem kopen. Omdat ik geen alternatief had, stond ik met de rug tegen de muur. Uiteindelijk was het een goede keuze, maar in die tijd was de Jordaan nog echt een achterbuurt. Ik parkeerde mijn auto op plaatsen waar net een huis was afgebroken en wat daarna jarenlang een lege plek bleef.’

Tweeëndertig jaar lang kwamen artiesten van groot tot klein naar deze studio. Heb jij altijd de gave gehad om met iedereen te connecten?

‘Ik heb regelmatig een nieuwe afspraak ingepland als iemand bijvoorbeeld zijn of haar dag niet had, maar het gebeurde niet vaak dat ik een hele shoot voortijdig beëindigde. Als fotograaf werk ik graag mee aan een imago, maar je bent bij mij wel aan het verkeerde adres als je je niet kunt gedragen.’

Wat vind je van de stelling ‘hoe groter de ster, hoe kleiner het ego’?

‘Uit ervaring kan ik deze volmondig bevestigen. Beginnende artiesten en gevestigde namen die al jaren aan de top staan zijn het fijnst om mee te werken. Wat daar tussenin zit, kan rampzalig zijn, haha. Anthony Hopkins is bijvoorbeeld de meest aimabele man die ik ooit heb ontmoet.’

Lees ook: Bart Zeilstra (Baas B): ‘Geld, succes en vrouwen bleken een bodemloze put te zijn’

Ben jij zelf vaak gefotografeerd?

‘De laatste tijd gebeurt dat steeds meer en inmiddels ben ik er wel aan gewend. Gelukkig ben ik niet overdreven ijdel. Weet je wat het is? Een foto moet eerlijk zijn. Dat je kan zien dat ik 67 ben, interesseert me geen reet.’

Veel sterren die jij hebt gefotografeerd zijn inmiddels overleden. Met welke ster had je zo graag nog eens een shoot gedaan?

‘Sylvia Millecam was mijn lieveling. Zonder dat er ooit iets tussen ons is gebeurd, vielen wij als een blok voor elkaar. In mijn carrière zijn er niet veel échte vriendschappen ontstaan, maar zij was een van de weinigen bij wie ik als vriend thuis kon komen. Sylvia was iemand die mij middenin de nacht mocht bellen en ik vind het nog steeds verschrikkelijk dat zij er niet meer is.’

Je hebt ook veel gewerkt met André Hazes. Hoe denk je aan hem terug?

‘Als ik denk aan André, dan zie ik als eerste een beschadigd mens voor me dat veel pijn had. Dat hoorde je terug in zijn stem en in zijn liedjes. Maar eerlijk is eerlijk – en dat had ik ook met Herman Brood: ik heb zo weinig respect voor mensen die hun lijf zo verschrikkelijk vergooien. Hij was vaak beschonken als hij naar de studio kwam. Ik had dan niet te maken met André, maar met een verdrietige man die onder invloed was en soms ook begon te huilen. Hij zat zichzelf zo vaak in de weg. Ik kan dus niet zeggen dat ik hem écht goed heb gekend. Maar ondanks alles hield ik toch ook weer van hem.’

Wat is er in de loop der jaren veranderd aan het vak fotograferen?

‘In het begin van de overgang van analoge naar digitale fotografie was ik een beetje in paniek. Al die mogelijkheden om aan iemands anatomie te sleutelen vond ik verschrikkelijk en leugenachtig. Ik ben er een tijdje in meegegaan, maar al gauw had ik daar geen zin meer in. Financieel kon ik het me helemaal niet veroorloven om te stoppen, maar het gaf me geen voldoening meer. Sterker nog: ik werd er heel ongelukkig van. Het was André Rieu die me daarna een jaar lang op sleeptouw nam bij zijn tournee en me de liefde voor het vak teruggaf. Hij eiste zelfs dat ik nooit een rimpeltje bij hem weg zou halen. Gelukkig, dacht ik toen, ze bestaan nog!’

Iedereen noemt zich tegenwoordig fotograaf, dat moet jou als vakman toch een doorn in het oog zijn?

‘Ach, weet je wat het is? Iedereen kan een registratie maken, maar slechts weinigen kunnen een beeld maken dat een verhaal vertelt.’

Wat is de mooiste foto die je nooit hebt gemaakt?

‘John de Mol en Joop van den Ende waren ooit bij mij in de studio. Je moet weten dat John zeker anderhalve kop kleiner is dan Joop. Dat valt overigens pas op als je ze naast elkaar ziet staan. John stond op 2 telefoonboeken van Amsterdam en díe foto had ik moeten maken. Daar heb ik altijd spijt van gehad. Het was absoluut geen pijnlijke of confronterende foto geworden, maar dit beeld was een mooie relativering van de entertainmentwereld.’

Onlangs kreeg je een onderscheiding. Je was emotioneel. Waarom?

‘Ik was me er totaal niet van bewust dat dit me zou overkomen. Burgemeester Halsema overlaadde me met superlatieven en dat vond ik heel bijzonder. Ik dacht terug aan het jaar 1989, toen ik een expositie had in het American Hotel. Mijn vader keek toen zijn ogen uit. Op een rustig moment zei hij tegen mij: ‘ik geloof dat ik trots op je moet zijn.’ Dat was het uiterste dat hij eruit kon persen. Naar dat soort erkenning heb ik altijd gezocht.’